Köp wagt mundan ozal güneşli gün, Ortaýer deňziniň kenaryndaky Belus derýasynyň agzyna uly finikiýaly söwda gämisi geldi. Gämi köp sanly tebigy gazlandyrylan kristallardan ybaratdy. Bu ýerdäki deňziň azalmagy we akymynyň yzygiderliligi üçin ekipa. Düşünmedi. Ussatlyk. Gämi derýanyň agzyndan uzak bolmadyk bir owadan çäge zolagyna gelende çökdi.
Gämide galan finikiýalylar diňe bir uly gaýykdan böküp, bu owadan çäge zolagyna ylgadylar. Gum paneli ýumşak we inçe gumdan doly, ýöne gazany goldap biljek gaýalar ýok. Kimdir biri gaýykdaky tebigy kristal soda ýadyna düşdi, şonuň üçin hemmeler bilelikde işlediler, küýzäni gurmak üçin onlarça bölek göçürdiler, soň ýakmak üçin odun gurdular. Nahar basym taýýar boldy. Gap-gaçlary ýygnap, gaýyga gaýdyp barmaga taýynlanlarynda, birden ajaýyp bir hadysany tapdylar: Gazanyň aşagyndaky gumda ýalpyldawuk we ýalpyldawuk bir zady gördüm, gaty ýakymly. Muny hemmeler bilmeýärdi. Näme, hazyna tapdym öýdüp, ony goýdum. Aslynda, ot bişirilende, gazany goldaýan gazlandyrylan gaz, ýokary temperaturada ýerdäki kwars gumy bilen himiki täsir edip, aýna emele getirdi.
Akylly finikiýalylar bu syry tötänleýin açansoňlar, nädip ýasamalydygyny tiz öwrenipdirler. Ilki bilen kwars çäge we tebigy soda garyşdyrdylar, soňra ýörite peçde eredip, aýnany uly ululykda ýasadylar. Ownuk aýna monjuklar. Bu owadan monjuklar daşary ýurtlular tarapyndan çalt meşhurlyk gazandy we käbir baý adamlar hatda olary altyn we şaý-sepler bilen çalşypdyrlar we finikiýalylar pul gazanypdyrlar.
Aslynda, mezopotamiýalylar miladydan öňki 2000-nji ýylda ýönekeý aýna gap-gaçlary öndürýärdiler we hakyky aýna gap-gaçlary miladydan öňki 1500-nji ýylda peýda bolupdy. Miladydan öňki IX asyrdan aýna önümçiligi günsaýyn ösýär. Beöň 6-njy asyrdan ozal Rodosda we Kiprde aýna zawodlary bardy. Miladydan öňki 332-nji ýylda gurlan Aleksandriýa şäheri şol döwürde aýna öndürmek üçin möhüm şäherdi.
Biziň eramyzyň VII asyryndan Mesopotamiýa, Pars, Müsür we Siriýa ýaly käbir arap ýurtlary hem aýna önümçiliginde gülläp ösüpdir. Metjit çyralaryny ýasamak üçin arassa aýna ýa-da reňkli aýna ulanyp bildiler.
.Ewropada aýna öndürmek birneme giç ýüze çykdy. Takmynan XVIII asyrdan öň ýewropalylar Wenesiýadan ýokary derejeli aýna gaplaryny satyn aldylar. Bu ýagdaý XVIII asyr Europeanewropaly Ravenscroft aç-açan oýlap tapmagy bilen has gowulaşdy Alýumin aýnasy kem-kemden üýtgedi we aýna önümçilik pudagy Europeewropada gülläp ösdi.
Iş wagty: Apr-01-2023